Azərbaycan-Özbəkistan münasibətləri: Bölgənin gələcəyini müəyyənləşdirəcək əsas sütunlardan biri
Məşhur Məmmədov
Milli Məclisin deputatı
Azərbaycanla Özbəkistan arasında münasibətlər bu gün ən yüksək inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. İki qardaş ölkə arasındakı isti münasibət və strateji əlaqələr Ulu öndər Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu dostluq siyasətinin və Prezident İlham Əliyevin uzaqgörən siyasətinin məntiqi davamıdır. Məhz bu siyasi kurs sayəsində Azərbaycan-Özbəkistan münasibətləri diplomatik formatdan çıxaraq iqtisadi, humanitar və nəqliyyat sahələrində dərinləşən çoxşaxəli əməkdaşlığa çevrilib.
Prezident İlham Əliyevin 2025-ci il iyulun 2-də Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana dövlət səfəri zamanı verdiyi bəyanatlar bir daha sübut etdi ki, iki ölkə arasındakı münasibətlər artıq təkcə regional deyil, həm də beynəlxalq miqyasda başqalarına nümunə xarakteri daşıyır. Bu səfər, eyni zamanda, 2022-ci ildə Daşkənddə imzalanan Müttəfiqlik münasibətləri haqqında Müqavilənin praktik müstəvidə reallaşmasının növbəti addımı kimi qiymətləndirilə bilər.
İnvestisiyalar və sənaye əməkdaşlığı ortaq gələcəyin təməlini qurmaqda mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
İki ölkə arasında yaradılmış 500 milyon dollarlıq birgə İnvestisiya Fondu artıq konkret layihələrlə təmin edilib. Energetika, mehmanxana biznesi, kənd təsərrüfatı və sənaye sahəsində birgə layihələr yalnız iqtisadi fayda deyil, həm də strateji inteqrasiya baxımından əhəmiyyətlidir. Xüsusilə, Özbəkistanın Azərbaycanın azad edilmiş ərazilərində – Füzuli şəhərində məktəb, Xankəndidə tikiş fabriki kimi sosial və sənaye layihələrinə sərmayə yatırması qardaşlıq münasibətlərinin səmimi təzahürüdür. Bu həm də postmünaqişə dövründə regional əməkdaşlığın gücləndirilməsi baxımından strateji nümunədir.
Qarabağın bərpasına göstərdiyi köməyə görə qardaş Özbəkistana xüsusi minnətdarlığımızı ifadə edirik.
Özbəkistan bu sahədə birinci ölkə, öz təşəbbüsü ilə Qarabağ bölgəsinin bərpasına dərhal yardım edən Prezident Mirziyoyev isə dünyada ilk lider olub. Sosial təhsil infrastrukturunun ilk obyekti məhz Özbəkistanın tikdirdiyi məktəbdir. Cənab prezident İlham Əliyev və Şavkat Miromonoviçin açılışını etdiyi məktəb özbək xalqının böyük oğlu Mirzə Uluqbəyin adını daşıyır. Burada öz əcdadlarının torpağına qayıdan uşaqlar təhsil alırlar.
Erməni işğalından azad edilmiş ərazilərdə ikinci mühüm layihə isə Xankəndi şəhərindəki tikiş fabrikidir.
Yenə də özbək qardaşlarımızın sərmayələri və texnologiyaları sayəsində bu gün 200-dən çox insanın çalışdığı müəssisə yaradılıb və gələcəkdə orada çalışanların sayı dəfələrlə artacaq. Yəni bu, sosial infrastruktura, sənaye istehsalının yaradılmasına yardım göstərilməsi, eyni zamanda, əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsidir. Biz buna görə çox minnətdarıq və bunu çox yüksək qiymətləndiririk.
Nəqliyyat dəhlizləri Orta Dəhlizdə inteqrasiyanın əsas halqasıdır.
Azərbaycan və Özbəkistan arasında əməkdaşlıq yalnız iqtisadi deyil, həm də geostrateji əhəmiyyət daşıyan nəqliyyat-logistika sektorunda da ciddi potensiala malikdir. Prezident İlham Əliyevin bəyan etdiyi kimi, Xəzərdən Azərbaycana, oradan isə Qərbə doğru uzanan Orta Dəhlizin səmərəli istismarı üçün ölkəmiz böyük nəqliyyat infrastrukturu potensialına malikdir. Bu da Azərbaycanı Mərkəzi Asiya ilə Avropa arasında təhlükəsiz və səmərəli körpüyə çevirir.
Sosial-iqtisadi əməkdaşlıq və qarşılıqlı dəstək də iki ölkə arasında münasibətlərə təkan verən amillərdəndir.
İdman, təhsil, kənd təsərrüfatı kimi sahələrdə qarşılıqlı təcrübə və dəstək Azərbaycan-Özbəkistan münasibətlərinin mühüm istiqamətlərindəndir.
Ölkə rəhbəri qeyd etdi ki, Özbəkistan idman sahəsində yeni uğurlar əldə edir. Öz adından və bütün Azərbaycan xalqı adından tarixi nailiyyət – futbol üzrə Özbəkistan yığmasının dünya çempionatının final mərhələsinə çıxması münasibətilə təbrik edən Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, bu uğur təsadüfi deyil. Bu, özbək idmançıların beynəlxalq arenada, o cümlədən Yay Olimpiya Oyunlarında nümayiş etdirdikləri şanlı idman qələbələrinin davamıdır. Əlbəttə, bu, həm də rəhbərliyin və Prezidentin gənclərin təlim-tərbiyəsi və ölkənin inkişafı üzrə müdrik siyasətinin nəticəsidir.
Prezident İlham Əliyev öz bəyanatında Özbəkistanın pambıqçılıq və ipəkçilik sahəsində təcrübəsini yüksək qiymətləndirərək, bu əməkdaşlığın ölkəmiz üçün faydalı nəticələr verdiyini vurğuladı. Bu, kənd təsərrüfatı sahəsində həm bilik mübadiləsini, həm də texnoloji tərəfdaşlığı gücləndirəcək.
İki ölkə arasında humanitar layihələr qardaşlıq dəyərlərinin simvoludur.
Prezident Mirziyoyevin təşəbbüsü ilə Bakının mərkəzində yaradılan “Özbəkistan Parkı”, habelə Özbəkistan səfirliyinin yeni binasının açılışı təkcə diplomatik jest deyil, həm də ortaq tarixi və mədəni dəyərlərə verilən önəmin göstəricisidir. Bu kimi layihələr ölkələrarası münasibətləri xalqlar səviyyəsində də daha da yaxınlaşdırır.
Bir sözlə, Azərbaycan və Özbəkistan arasında münasibətlər sadəcə iki dövlət arasında əməkdaşlıq formatı deyil, ortaq dəyərlərə, strateji maraqlara və qarşılıqlı etimada əsaslanan regional tərəfdaşlıq modelidir. Bu modelin banisi ümummilli lider Heydər Əliyev, daşıyıcısı isə Prezident İlham Əliyevdir. Bu gün qardaş ölkələrin liderlərinin iradəsi sayəsində Azərbaycan və Özbəkistanın qarşılıqlı əlaqələri regionda sabitlik, inkişaf və tərəqqi üçün örnəkdir. Yeni iqtisadi və strateji reallıqlar fonunda bu münasibətlər daha da dərinləşəcək və bölgənin gələcəyini müəyyənləşdirəcək əsas sütunlardan birinə çevriləcək.
Milli Məclisin deputatı
Azərbaycanla Özbəkistan arasında münasibətlər bu gün ən yüksək inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. İki qardaş ölkə arasındakı isti münasibət və strateji əlaqələr Ulu öndər Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu dostluq siyasətinin və Prezident İlham Əliyevin uzaqgörən siyasətinin məntiqi davamıdır. Məhz bu siyasi kurs sayəsində Azərbaycan-Özbəkistan münasibətləri diplomatik formatdan çıxaraq iqtisadi, humanitar və nəqliyyat sahələrində dərinləşən çoxşaxəli əməkdaşlığa çevrilib.
Prezident İlham Əliyevin 2025-ci il iyulun 2-də Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana dövlət səfəri zamanı verdiyi bəyanatlar bir daha sübut etdi ki, iki ölkə arasındakı münasibətlər artıq təkcə regional deyil, həm də beynəlxalq miqyasda başqalarına nümunə xarakteri daşıyır. Bu səfər, eyni zamanda, 2022-ci ildə Daşkənddə imzalanan Müttəfiqlik münasibətləri haqqında Müqavilənin praktik müstəvidə reallaşmasının növbəti addımı kimi qiymətləndirilə bilər.
İnvestisiyalar və sənaye əməkdaşlığı ortaq gələcəyin təməlini qurmaqda mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
İki ölkə arasında yaradılmış 500 milyon dollarlıq birgə İnvestisiya Fondu artıq konkret layihələrlə təmin edilib. Energetika, mehmanxana biznesi, kənd təsərrüfatı və sənaye sahəsində birgə layihələr yalnız iqtisadi fayda deyil, həm də strateji inteqrasiya baxımından əhəmiyyətlidir. Xüsusilə, Özbəkistanın Azərbaycanın azad edilmiş ərazilərində – Füzuli şəhərində məktəb, Xankəndidə tikiş fabriki kimi sosial və sənaye layihələrinə sərmayə yatırması qardaşlıq münasibətlərinin səmimi təzahürüdür. Bu həm də postmünaqişə dövründə regional əməkdaşlığın gücləndirilməsi baxımından strateji nümunədir.
Qarabağın bərpasına göstərdiyi köməyə görə qardaş Özbəkistana xüsusi minnətdarlığımızı ifadə edirik.
Özbəkistan bu sahədə birinci ölkə, öz təşəbbüsü ilə Qarabağ bölgəsinin bərpasına dərhal yardım edən Prezident Mirziyoyev isə dünyada ilk lider olub. Sosial təhsil infrastrukturunun ilk obyekti məhz Özbəkistanın tikdirdiyi məktəbdir. Cənab prezident İlham Əliyev və Şavkat Miromonoviçin açılışını etdiyi məktəb özbək xalqının böyük oğlu Mirzə Uluqbəyin adını daşıyır. Burada öz əcdadlarının torpağına qayıdan uşaqlar təhsil alırlar.
Erməni işğalından azad edilmiş ərazilərdə ikinci mühüm layihə isə Xankəndi şəhərindəki tikiş fabrikidir.
Yenə də özbək qardaşlarımızın sərmayələri və texnologiyaları sayəsində bu gün 200-dən çox insanın çalışdığı müəssisə yaradılıb və gələcəkdə orada çalışanların sayı dəfələrlə artacaq. Yəni bu, sosial infrastruktura, sənaye istehsalının yaradılmasına yardım göstərilməsi, eyni zamanda, əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsidir. Biz buna görə çox minnətdarıq və bunu çox yüksək qiymətləndiririk.
Nəqliyyat dəhlizləri Orta Dəhlizdə inteqrasiyanın əsas halqasıdır.
Azərbaycan və Özbəkistan arasında əməkdaşlıq yalnız iqtisadi deyil, həm də geostrateji əhəmiyyət daşıyan nəqliyyat-logistika sektorunda da ciddi potensiala malikdir. Prezident İlham Əliyevin bəyan etdiyi kimi, Xəzərdən Azərbaycana, oradan isə Qərbə doğru uzanan Orta Dəhlizin səmərəli istismarı üçün ölkəmiz böyük nəqliyyat infrastrukturu potensialına malikdir. Bu da Azərbaycanı Mərkəzi Asiya ilə Avropa arasında təhlükəsiz və səmərəli körpüyə çevirir.
Sosial-iqtisadi əməkdaşlıq və qarşılıqlı dəstək də iki ölkə arasında münasibətlərə təkan verən amillərdəndir.
İdman, təhsil, kənd təsərrüfatı kimi sahələrdə qarşılıqlı təcrübə və dəstək Azərbaycan-Özbəkistan münasibətlərinin mühüm istiqamətlərindəndir.
Ölkə rəhbəri qeyd etdi ki, Özbəkistan idman sahəsində yeni uğurlar əldə edir. Öz adından və bütün Azərbaycan xalqı adından tarixi nailiyyət – futbol üzrə Özbəkistan yığmasının dünya çempionatının final mərhələsinə çıxması münasibətilə təbrik edən Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, bu uğur təsadüfi deyil. Bu, özbək idmançıların beynəlxalq arenada, o cümlədən Yay Olimpiya Oyunlarında nümayiş etdirdikləri şanlı idman qələbələrinin davamıdır. Əlbəttə, bu, həm də rəhbərliyin və Prezidentin gənclərin təlim-tərbiyəsi və ölkənin inkişafı üzrə müdrik siyasətinin nəticəsidir.
Prezident İlham Əliyev öz bəyanatında Özbəkistanın pambıqçılıq və ipəkçilik sahəsində təcrübəsini yüksək qiymətləndirərək, bu əməkdaşlığın ölkəmiz üçün faydalı nəticələr verdiyini vurğuladı. Bu, kənd təsərrüfatı sahəsində həm bilik mübadiləsini, həm də texnoloji tərəfdaşlığı gücləndirəcək.
İki ölkə arasında humanitar layihələr qardaşlıq dəyərlərinin simvoludur.
Prezident Mirziyoyevin təşəbbüsü ilə Bakının mərkəzində yaradılan “Özbəkistan Parkı”, habelə Özbəkistan səfirliyinin yeni binasının açılışı təkcə diplomatik jest deyil, həm də ortaq tarixi və mədəni dəyərlərə verilən önəmin göstəricisidir. Bu kimi layihələr ölkələrarası münasibətləri xalqlar səviyyəsində də daha da yaxınlaşdırır.
Bir sözlə, Azərbaycan və Özbəkistan arasında münasibətlər sadəcə iki dövlət arasında əməkdaşlıq formatı deyil, ortaq dəyərlərə, strateji maraqlara və qarşılıqlı etimada əsaslanan regional tərəfdaşlıq modelidir. Bu modelin banisi ümummilli lider Heydər Əliyev, daşıyıcısı isə Prezident İlham Əliyevdir. Bu gün qardaş ölkələrin liderlərinin iradəsi sayəsində Azərbaycan və Özbəkistanın qarşılıqlı əlaqələri regionda sabitlik, inkişaf və tərəqqi üçün örnəkdir. Yeni iqtisadi və strateji reallıqlar fonunda bu münasibətlər daha da dərinləşəcək və bölgənin gələcəyini müəyyənləşdirəcək əsas sütunlardan birinə çevriləcək.
